Θέση στο λεκανοπέδιο
Όπως κοιτάζουμε την Αττική από ψηλά, παρατηρούμε πως οι ορεινοί όγκοι γύρω της σχηματίζουν ένα λεκανοπέδιο, μια κοιλάδα μέσα στην οποία φωλιάζει η πόλη της Αθήνας.
Πλησιάζοντας πιο κοντά, ξεχωρίζουμε στην καρδιά της πόλης μια σειρά από υψώματα, που θα έλεγε κανείς πως χωρίζουν το λεκανοπέδιο σε δύο μέρη: στο δυτικό, όπου ρέει ο ποταμός Κηφισός και στο ανατολικό, όπου κυλάει ο Ιλισός.
Τα υψώματα αυτά δεν είναι άλλα από τους λόφους της πόλης, που τόσο καλά γνωρίζουμε: τον βράχο της Ακρόπολης, τον Λυκαβηττό, τον λόφο του Φιλοππάπου, της Πνύκας, του Στρέφη…
Ψηλότερα απ’ όλους αυτούς, περίπου στα 340 μέτρα ύψος, ορθώνονται τα Τουρκοβούνια.Και ακριβώς εκεί -ξαπλωμένος στη δυτική πλαγιά τους- βρίσκεται ο Δήμος μας, το Γαλάτσι!
Γείτονες και γειτονιές
Τη θέση του Δήμου μας είναι εύκολο να την εντοπίσουμε και στον διοικητικό χάρτη. Εκεί, σχεδόν τον «αγκαλιάζει» ο Δήμος Αθηναίων από τα νοτιοδυτικά
(από νότια με την Κυψέλη και από δυτικά με τα Πατήσια, την Κυπριάδου, τη Ριζούπολη) ενώ τις άλλες μεριές του ορίζοντα συμπληρώνουν δύο ακόμα «εκλεκτοί» γείτονες:ο Δήμος Ψυχικού – Φιλοθέης, στα ανατολικά, πίσω από τα Τουρκοβούνια και ο Δήμος Νέας Ιωνίας (Περισσός και Νεάπολη) στα βόρεια.
Το Γαλάτσι δεν έχει όμως μόνο εξωτερικά σύνορα… χωρίζεται και στο εσωτερικό του από έξι γειτονιές!
| Τα Κρητικά, που ονομάστηκαν έτσι λόγω της κρητικής καταγωγής των εργατών που εγκαταστάθηκαν γύρω από το καμίνι της οδού Καραϊσκάκη και στην πλαγιά του λόφου Κατακουζηνού. Στην κορυφή του βρίσκονται τα ερείπια του λατομείου Λεβεντάκη. | Τα Περιβόλια, που ονομάστηκαν έτσι από τους μυρωδάτους ανθόκηπους που καλλιεργούνταν στην περιοχή. Το παλιό όνομα της περιοχής ήταν Ναξιώτικα, καθώς εκεί έμεναν πολλοί Αξιώτες. Εκεί βρίσκεται το Δημαρχείο. | Τη Λαμπρινή, που πήρε το όνομά της από την Λαμπρινή, ψυχοκόρη του Λάμπρου Βέικου, ή από τον ίδιο τον μεγαλοκτηματία της περιοχής. Εκεί βρίσκεται η Αγία Ειρήνη, το καμίνι της Ορφανίδου και ο Άγιος Ανδρέας Λαμπρινής. |
|
|
|
|
| Τα Καραγιαννέικα, που ονομάστηκαν έτσι λόγω της οικογένειας Καραγιάννη, η οποία για πολλά χρόνια κατείχε μεγάλα οικόπεδα στην περιοχή. Εκεί βρίσκεται ο ναός της Αγίας Γλυκερίας. | Τα Μενιδιάτικα, που ονομάστηκαν έτσι εξαιτίας των καλλιεργητών από το Μενίδι που ζούσαν εκεί και πουλούσαν τα προϊόντα τους στην περιοχή. Στην κορυφή τους βρίσκεται το Πανόραμα Γαλατσίου. | Η συνοικία Ακτημόνων πήρε το όνομά της από τον Συνεταιρισμό Ακτημόνων Αθηνών, που το 1932 πήρε άδεια να χτίσει στην περιοχή. Στα βόρειά του βρίσκεται ο λόφος Κόκκου. |
 |
|
 |
Οι λόφοι του Γαλατσίου
Το Γαλάτσι όπως όλοι ξέρουμε έχει έντονο τοπογραφικό ανάγλυφο, είναι δηλαδή γεμάτο λόφους. Αυτοί μπορεί να μας «ταλαιπωρούν» με τις μεγάλες ανηφόρες και κατηφόρες τους,
όμως ταυτόχρονα μας «ανταμείβουν» με χώρους πρασίνου, καθαρό αέρα και υπέροχη θέα!Επιπλέον, οι έντονες κλίσεις του εδάφους προστατεύουν την γειτονιά μας από καταστροφικές πλημμύρες,οι οποίες -όπως φαίνεται στο διάγραμμα- συνήθως πλήττουν κατώτερες περιοχές του λεκανοπεδίου.
Ποιοι είναι όμως αυτοί οι λόφοι που ταλαιπωρούν, ομορφαίνουν και «σώζουν» το Γαλάτσι; ας γνωρίσουμε τους έξι κυριότερους κατά σειρά ύψους:
- τα τρία Τουρκοβούνια Βόρειο, Κεντρικό και Νότιο
- ο λόφος Κατακουζηνού (στην πλαγιά του έχει τα Κρητικά και στην κορυφή το παλιό λατομείο Λεβεντάκη)
- ο λόφος του Ελικώνα (Αλεπότρυπα)
- ο λόφος του Παιδιού (Γκράβα)
Στον παρακάτω χάρτη βλέπουμε φωτογραφίες τους και τις τοποθεσίες στις οποίες βρίσκονται:
Πηγές Πληροφοριών
- Βλαχάκη, Α., Δράκου, Μ., & Ρηγόπουλος, Χ. (2007). Αγχεσμός & Αγία Γλυκερία. Δύο σημεία αναφοράς στο Γαλάτσι. Δήμος Γαλατσίου.
- Curtius, E., Kaupert, J. (1881). Karten von Attika. v.1. Berlin: Reimer.
- Diakakis, M. (2013). An inventory of flood events in Athens, Greece, during the last 130 years. Seasonality and spatial distribution, Journal of Flood Risk Management, www.researchgate.net και DOI: 10.1111/jfr3.12053.
- Εφημερίς της Κυβερνήσεως. (1932). Περί εγκρίσεως σχεδίου συνοικισμού Συνεταιρισμού Ακτημόνων Αθηνών. τ.1. αρ. φύλλου 81. σ. 534.
- Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος. (1960). Βασιλικά Διατάγματα: Περί τροποποιήσεως και επεκτάσεως του ρυμοτομικού σχεδίου Γαλατσίου (Αττικής) παρά τον λόφον Κατακουζηνού. τ. 4. αρ. φύλλου 54, σ. 409.
- Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. (1991). Αριθ. 89132/5464. Έγκριση γενικού πολεοδομικού σχεδίου (Γ.Π.Σ.) του Δήμου Γαλατσίου (Ν. Αττικής), τ. 4 αρ. φύλλου 797, σ. 7785.
- Google. (2016). Google maps/Γαλάτσι.
- Lolling, H. (1889). Geographie und Geschichte des griechischen Altertums. 1. Hellenische Landeskunde und Topographie.
- Mίτσης, Π. (2005). Οδωνυμικά του Γαλατσίου. Πολιτιστικό πρόγραμμα τοπικής ιστορίας Δ1 & Δ2 Δημοτικού. 5ο πειραματικό ολοήμερο δημοτικό σχολείο Γαλατσίου.
- Νέζης, Ν. (2002). Τα βουνά της Αττικής: Γεωγραφία –Φύση – Μνημεία – Τοπωνύμια – Βιβλιογραφία. Αθήνα: Ανάβαση.
- Χατζούδης Ν. (2016). Το Γαλάτσι και οι Γαλατσιώτες στο διάβα του 20ού αιώνα. Πρώτος τόμος 1900-1974. Αθήνα: Ταξιδευτής.