Τα κουνούπια στην Ελλάδα αποτελούν ένα πρόβλημα, του οποίου λίγος κόσμος γνωρίζει τις πραγματικές διαστάσεις. Δεν είναι μόνο το θέμα της όχλησης αλλά και της προστασίας της Δημόσιας Υγείας γιατί είναι σημαντικοί φορείς μολυσματικών ασθενειών μεταξύ άλλων της ελονοσίας, του κίτρινου και του δάγκειου πυρετού, του ιού του δυτικού Νείλου, διαφόρων εγκεφαλίτιδων κ.α.
Βασική παράμετρος για την επιτυχία του προγράμματος καταπολέμησης κουνουπιών σε μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα, όπως ο Δήμος μας, είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των δημοτών.
Η συνεισφορά του κόσμου στην καταπολέμηση μπορεί να είναι σημαντική, δεδομένου ότι υπάρχουν αναρίθμητοι χώροι που μπορούν να μετατραπούν σε εστίες αναπαραγωγής κουνουπιών, όπως πλημμυρισμένα υπόγεια, ανοικτές δεξαμενές, δοχεία κάθε τύπου, όπως πιατάκια από γλάστρες, διαρροές νερού ή ανοιχτά φρεάτια σε εσωτερικές αυλές, κλπ.
Οι εστίες αυτές είναι απρόβλεπτες και είναι αδύνατο να χαρτογραφηθούν αφού βρίσκονται στην πλειοψηφία τους σε ιδιωτικούς χώρους και τα συνεργεία του φορέα υλοποίησης του προγράμματος δεν έχουν πρόσβαση.
Εξίσου σημαντικό και για την επιτυχία του προγράμματος καταπολέμησης, όπως και για την θωράκισή μας από τα κουνούπια, είναι η προστασία του ιδιωτικού μας χώρου.
Μπορούμε να μειώσουμε τον πληθυσμό των κουνουπιών, μειώνοντας τα σημεία εκείνα όπου μπορεί να ζήσει και να μεγαλώσει η προνύμφη τους. Επομένως, πρέπει να μάθουμε ποια είναι τα πιθανά μέρη μέσα στην αυλή μας, τον κήπο, τη βεράντα που προτιμούν τα κουνούπια να γεννούν τα αυγά τους. Είναι εύκολο να το κάνουμε, γιατί υπάρχει ένας βασικός κανόνας:
«Τα κουνούπια γεννούν τα αυγά τους σε στάσιμο νερό».
•Χρήση εντομοαπωθητικών στο ακάλυπτο δέρμα και πάνω από τα ρούχα. Χρησιμοποιούνται δραστικές ουσίες, μεταξύ των οποίων το DEET (Ν,Ν διεθυλο-μετα-τολουαμίδη), ικαριδίνη ή πικαριδίνη (Picaridin (KBR 3023)) και φυσικές ουσίες όπως αιθέρια έλαια ευκαλύπτου (που όμως έχουν σχετικά μειωμένη εντομοαπωθητική δράση). Ο χρόνος δράσης των εντομοαπωθητικών ουσιών κυμαίνεται από 1 έως 4-5 ώρες, ανάλογα με την περιεκτικότητα σε δραστική ουσία. Για τα εντομοαπωθητικά που περιέχουν DEET προτιμώνται τα σκευάσματα με συγκέντρωση 30-50% για τους ενήλικες και 10-30% για τα παιδιά. Δεν υπάρχει αντένδειξη για τη χρήση σε εγκύους και θηλάζουσες μητέρες, ενώ δεν συστήνεται η χρήση τους στα βρέφη μέχρι 2 μηνών. Τα εντομοαπωθητικά προϊόντα πρέπει να επαλείφονται μετά τα αντηλιακά, και δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με το στόμα, τα μάτια και το βλεννογόνο της μύτης. Σε όλες τις περιπτώσεις, πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες του κατασκευαστή.
•Χρήση εντομοκτόνων στον αέρα. Περιέχουν πυρεθρινοειδή (π.χ. περμεθρίνη), ουσίες που προσβάλλουν το νευρικό σύστημα των εντόμων και τα αποπροσανατολίζουν. Κυκλοφορούν στο εμπόριο στις εξής μορφές: αερόλυμα -αεροζόλ, ταμπλέτες, εξατμιζόμενο διάλυμα, σπιράλ («φιδάκια») κλπ. Πρέπει να τηρούνται οι οδηγίες του κατασκευαστή. Δεν πρέπει να εφαρμόζονται στο δέρμα.
• Χρήση κατάλληλων ενδυμάτων.Ρούχα που καλύπτουν όσο περισσότερο γίνεται το σώμα (μακριά μανίκια και παντελόνια). Πιο αποτελεσματικά είναι τα ανοιχτόχρωμα και φαρδιά ρούχα.
• Αντικουνουπικά πλέγματα (σήτες που εμποδίζουν τη δίοδο κουνουπιών) στα ανοίγματα του σπιτιού (π.χ. παράθυρα, φεγγίτες, αεραγωγοί τζακιού) και περιοδικός έλεγχος και συντήρηση τους.
• Χρήση κουνουπιέρας σε περιοχές με μεγάλη πυκνότητα κουνουπιών ή σε περιπτώσεις που αντενδείκνυται η χρήση άλλων προστατευτικών μέσων (όπως χρήση εντομοαπωθητικών στα βρέφη < 2μηνών). Είναι πιο αποτελεσματικές, όταν είναι εμβαπτισμένες σε εντομοαπωθητικό.
• Απομάκρυνση του στάσιμου νερού από λεκάνες, Βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, υδρορροές και άλλα μέρη του κήπου, ώστε να μην έχουν πρόσβαση τα κουνούπια σε λιμνάζοντα νερά που αποτελούν σημεία εναπόθεσης των αυγών τους. Σημειώνεται ότι ακόμα και το έδαφος που παραμένει για μεγάλα διαστήματα υγρό μπορεί να αποτελέσει σημείο εναπόθεσης αυγών.
• Χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών. Ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών, αλλά δεν τα σκοτώνει. Η χρήση ανεμιστήρων (ιδίως οροφής) δυσχεραίνει την προσέγγιση των εντόμων.
Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών, Τμήμα Πρασίνου, τηλ. 210-2143410 και 210-2143382
(Κέντρο Ελέγχου και
Πρόληψης Νοσημάτων)
Τηλ. 210-5210000
www.keelpno.gr